قرطاس

یا رب

در روايتى از امام صادق(عليه السلام) ضمن تقسيم ولايت، به ولايت واليان عدل و ولايت واليان جور، و حلال شمردن اوّل و حرام دانستن دومى، منقول است:
فوجهُ الحلالِ من الولايةِ ولايةُ والى العادلِ و ولايةُ وُلاتِه; ولايت والى عادل و واليان منصوب از طرف وى، ترسيم کننده ى چهره ى ولايت حلال و مشروع است.
و امّا وجهُ الحرامِ من الولايةِ فولايةُ الوالى الجائرِ، و ولاية ولاته، فالعمل لهم و الکسب لهم بجهة الولاية معهم حرامٌ; ولايت حاکم ستمگر و ولايت منصوبان از سوى او، چهره ى حرام ولايت است که هر گونه رابطه و پيمان با ايشان حرام و نامشروع است.[11]
طبق اين تفسير عرفى از ولايت، ترکيب «حکومت ولايى»، از نظر ادبى، نادرست و از قبيل اضافه و نسبت دادن يک چيز به خود آن چيز است; چون حکومت همان ولايت است و مثل آن است که گفته شود «ولايت ولايى». ولايت و حکومت و اعمال حاکميت سياسى، يک حقيقت اند و از اين جهت، قابل ارزش گذارى و مقبول يا مطرود شدن کلى نيستند، بلکه دولت ها و متصدّيان امر ولايت، در دو گروهِ مشروع و نامشروع، عدل و جور، الهى و طاغوتى، قابل طبقه بندى و ارزش گذارى هستند.
صرف نظر از کاربرد مطلقِ عرفىِ ولايت که در بالا شرح آن گذشت، ولايت در فرهنگ قرآن و معارف اهل بيت(عليهم السلام)مفهومى خاص و ويژه نيز دارد که از ارزش والا و بى نظيرى برخوردار و با قداست و احترام توأم است و براساس اين تفسير، تعبير حکومت ولايى، تعبيرى صحيح و قابل قبول خواهد بود. طبق روايات اهل بيت(عليهم السلام)ولايت، در مفهوم ويژه ى خود، شرط قبولى اعمال و کليد و رمز هر خوبى شناخته مى شود. در روايت است:
اگر مردى شب ها را زنده نگهدارد و تمام عمر خود را با روزه سپرى کند و تمام دارايى خود را صدقه دهد و همه ساله در مراسم حج شرکت جويد، در حالى که، ولايتِ ولىّ خدا را نشناسد، تمام اعمالش بيهوده و بدون ثمر است. اين ولايت، بر نماز، زکات، حج و روزه برترى دارد و راز و رمز رسيدن به آنهاست.[12]

#ولایت