| «آیا انسان پس از مرگ نیز دارای اراده و اختیار است؟ | آیا معاد جسمانی است یا روحانی؟» |
خلاصه نظریهی منسوب به صدر المتألهین این است که: «نفس بعد از مفارقت از بدن عنصرى همیشه خیال بدن دنیوى خود را مىنماید و همینکه خیال بدن خود را نمود بدنى مطابق بدن دنیوى از نفس صادر مىشود و نفس با چنین بدنى که از قدرت خیال بر اختراع بدن(مثالى) فراهم شده است در معاد محشور خواهد شد…».
به نظر برخی از محققان اینگونه معاد، با معاد جسمانی قرآنى سازگاری ندارد؛ زیرا بر اساس ظواهر آیات قرآن، خداوند متعال در قیامت دوباره بدن انسان را به قدرت خود بازسازى مىکند و انسانها با آن بدن از قبرها(اجداث) خارج مىشوند؛ به دلیل همین، شمارى از بزرگان تصریح کردهاند که این معاد با معاد قرآن کریم و با اخبار همخوانی ندارد. برخی از صاحب نظران معتقدند که علّامه طباطبائى نیز در این شمار است؛ یعنی نظریه صدرا را مطابق آیات و روایات نمیداند.
فرم در حال بارگذاری ...