| «جنس و فصل در حد و برهان | ماجراهای فلسفی» |
ابنتیمیه در کتاب الرّدّ علی المنطقیین ،فصل به معنای ذاتی ممیز را انکار کرده است.
به نوشته او، تفاوت و تفریق بین ذاتی و عرضی لازم برای ماهیت غیرممکن است.
وی بر آن است که اکثر متکلمان بین فصل و عرض خاص تفاوت قائل نبودند و فایده حد و تعریف را جز حصول امتیاز چیز دیگری نمیدانستندو بر همین اساس که جزء ذاتی ممیز را قبول ندارند، در تقسیم حال (که در دیدگاه برخی متکلمین همان کلی است)، فصل را که ذاتی ممیز است، نیاوردهاند و کلیات را تنها جنس، نوع، عرض عام و عرض خاص میدانند.
← اشکالات غزالی بر بحث فصل
غزالی هرچند جنس و فصل را انکار نکرده، اشکالاتی را در بحث فصل مطرح کرده است.
به نوشته غزالی ،حتی اگر در باب حدود به برخی از ذاتیات یک شیء دسترسی پیدا کنیم، هرگز نمیتوانیم اطمینان داشته باشیم که از برخی از ذاتیات دیگر آن شیء، غفلت نشده باشد.
← انکار سهروردی
سهروردی نیز جنس و فصل را انکار کرده و دلایلی مشابه دلایل غزالی آورده است.
او همچنین به اعتراف مشائیان در باره عدم امکان اکتناه فصل ، اشاره کرده، ولی، عمدتاً به سبب روش معرفتشناسی خود، از قبول جنس و فصل سر باز زده است.
وی راه شناسایی معرَّف را طریق احساس یا کشف دانسته است.
همچنین مبنای ابنسینا را در باره جسم پذیرفته است.
او چون به ترکیب جسم از ماده و صورت قائل نیست، در نتیجه جنس و فصل هم، که مأخوذ از مادّه و صورت است، در نظام فلسفی و منطقی او جایی ندارد.
وی به جای قبول ممیز ذاتی، قائل به تشکیک در ماهیت شده است و شدت و ضعف و کمال و نقص را در ماهیات جایز دانسته است.
فرم در حال بارگذاری ...