قرطاس

پرسش
آیا اساس اشاره قرآن کریم به آسمان‌های هفت‌گانه همان منطق بطلمیوس درباره کیهان (جهان به شکل یک پیاز هفت لایه و زمین در مرکز و…) است؟ اگر بله؛ با توجه به رد علمی منطق بطلمیوسی می‌توان قرآن را نقد کرد؟

پاسخ اجمالی
قرآن کریم در هیچ آیه‌­ای -حتی آیاتی که ناظر به وجود هفت آسمان هستند-[1] هیئت بطلمیوسی را تأیید نکرده است، بلکه در طرف مقابل، آیاتی وجود دارند که کروی بودن زمین را می‌­توان از آنها استنباط کرد.[2] نیز آیات دیگری که حرکت وضعی[3] و حرکت انتقالی[4] زمین از آنها برداشت می‌­شود که تمام اینها مخالف منطق بطلمیوس است. تفاسیر در این زمینه، بررسی­‌هایی ارائه دادند که به عنوان نمونه می­‌توانید به تفسیر آسان مراجعه کنید.[5]

[1]. بقره، 29؛ مؤمنون، 17؛ فصلت، 12؛ طلاق، 12؛ ملک، 3؛ نوح، 15؛ نبأ، 12.
[2]. رحمن، 17، «رَبُّ الْمَشْرِقَیْنِ وَ رَبُّ الْمَغْرِبَیْن»؛ معارج، 40، «فَلا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشارِقِ وَ الْمَغارِبِ».
[3]. نبأ، 6، «أَ لَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهاداً».
[4]. ملک، 15، «هُوَ الَّذی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ ذَلُولاً».
[5]. نجفی خمینی، محمد جواد، تفسیر آسان، ج 18، ص 27، انتشارات اسلامیه، تهران، 1398ق.